۲۳ اسد سال ۱۴۰۱، ساعت ۱۰ قبل از ظهر بامیان به طالبان تسلیم داده شد؛ افراد طالبان در اولین فرصت ورود به بامیان چپاول دارایی‌های عامه را آغاز کردند و پس از سرقت ادارات دولتی به اموال شخصی مردم روی آوردند. این وضعیت ۱۵ روز ادامه داشت و در این مدت افراد طالبان علاوه بر تاراج دارایی های عامه صدها موتر شخصی از شهروندان بامیان را زورگیری و یا سرقت کردند. موزیم بامیان نیز تاراج شد اما خبرگزاری جمهور تایید نمی‌تواند که آنرا صدفیصد طالبان سرقت کرده باشند.
مولوی انس عزیزی والی نام نهاد، مولوی صدیق‌الله شاهین مسافر قومندان امنیه، ملا مقبول‌احمد وقاص رئیس اداره امر به معروف، قاری موسی نصرت مسوول نظامی، مولوی مهدی مجاهد رئیس استخبارات اولین افراد طالبان بودند که وارد بامیان شدند.
در ۱۳ عقرب همان سال پس از اینکه ظلم و زورگیری طالبان در برابر مردم هزاره از حد گذشت مولوی مهدی از طالبان هزاره‌تبار با مولوی مقبول‌احمد وقاص درگیر شد که در نتیجه سه تن زخمی شدند. دو روز پس از این درگیری مولوی انس عزیزی به دلیل عدم مدیریت وضعیت از این سمت برکنار و در عوض وی ملاعبدالله سرحدی در تاریخ ۱۵ عقرب ۱۴۰۱ به عنوان والی بامیان منصوب شد.
عبدالله سرحدی از چهره های خشن طالبان و از افراد نزدیک به ملا هبت‌الله رهبر طالبان است. او در زمان حکومت سابق طالبان مسئول نظامی این گروه در بامیان بود و از افراد متهم به قتل‌عام ۳۰۰ تن از افراد ملکی در ولسوالی یکه‌ولنگ در ۱۹جدی سال ۱۳۷۹، قتل عام‌های مرکز بامیان و همچنین تخریب مجسمه‌های بودا است.
با معرفی این چهره ای خشن به عنوان والی در بامیان ظلم سیستماتیک و چپاول سازمان یافته طالبان نیز آغاز شد.
سرحدی در اولین قدم، جمعی از مردم هزاره(حیات الله خندان یکی از بازرگانان بامیان، عبدالله ایوبی، امین ابتهاج حجتی یکی از استادان دانشگاه بامیان، شیخ ناظر حسین جعفری را جهت جلب توجه مردم تشیع و هزاره در کنار خود گرفت و عبدالله ایوبی را بعنوان مدیر امنیت شهری استخبارات استخدام کرد.
از سوی دیگر این افراد می‌توانست وی را در چپاول، قاچاق آثار باستانی و باج‌گیری از مردم کمک کند.
عبدالله ایوبی به بهانه های مختلف افراد پول‌دار بامیان را بازداشت و از آنان اخاذی و با عبدالله سرحدی تقسیم می کرد. شیخ ناظرحسین جعفری بست‌های معارف را به فروش گذاشت و با روش های مختلف مامورین و معلمان را مجبور به رشوه و باج‌دهی می‌کرد و این پول نیز با ملا عبدالله سرحدی تقسیم می‌شد. حیات‌الله خندان در قاچاق و کاوش آثارهای باستانی نقش داشت؛ محمدخان غازی برادر عبدالله سرحدی به کمک انجینران پاکستانی، ده‌ها بار ساحات شهر غلغله، بودا، داووتی، ولسوالی پنجاب و یک خانه مسکونی در روستای چپدره از مربوطات دره سادات را حفاری کرده و پس از کندن‌کاری و انتقال آثار، محل را ترک کردند.
این مهره‌ها دیر زمان دوام نیاوردند؛ حیات‌الله خندان سال گذشته ترور شد، ناظرحسین جعفری از سمت ریاست معارف و عبدالله ایوبی از مدیریت شهری استخبارات برکنار شدند.
در این مدت عبدالله سرحدی به دلیل تضاد منافع با طالبان خود نیز بیش از حد شاخ‌و شانه کشید، سرحدی موفق شد مولوی صدیق الله شاهین مسافر قومندان امنیه، قاری موسی نصرت معاون لوا، قاری بلال رئیس استخبارات و مولوی مقبول احمد وقاص از مخالفان و افرادی که مانع وی محسوب می شدند از سر راه بردارد.
پس از بسته شدن این مسیر درآمد بر روی عبدالله سرحدی و فاش شدن کارهای مافیایی وی نزد مقام‌های بلندپایه طالبان او روش‌های دیگر را در پیش گرفت؛ برای برخی ها باج‌دهی را شروع کرد تا از وی حمایت کنند. این مقام محلی طالبان جهت انحراف اذهان عامه و مقام‌های بلندپایه، افراد مشخص را وظیفه داد تا از وی تقدیر کنند، این افراد یا در بدل پول و یاهم معاملات دیگر از وی تمجید و تقدیر می‌کردند و حتی حرف بجایی کشید که جلاب یا چولی‌ها "کسانیکه خرید و فروش گاو و گوسفند را می‌کند" از وی تقدیر و حمایت کنند. در سایه‌ی همین تقدیرها عبدالله سرحدی روش دیگر چپاول را در پیش گرفت.
مولوی عبدالهادی فروتن شهردار را برکنار و بجایش روزی‌محمد افکار را به عنوان شهردار و محمدخان غازی برادرش را به عنوان مسئول موسسات تعیین کرد؛ روزی‌محمد افکار و معاون اش بنام رئیس عالم باج‌گیری از جوالی تا بازرگان بامیان را آغاز کرد. بیش از ۳۰۰ غرفه توسط شهرداری در بازار بامیان ساخته شده که هزینه ساخت هر غرفه ۳ هزار افغانی تمام شد اما شهرداری از هر غرفه از دست‌فروشان تا ۱۸ هزار افغانی پول گرفتند. ته‌جایی بیش از ۸۰ غرفه که مربوط شهرداری می‌شد و ماهانه غرفه‌داران از آن ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ افغانی کرایه به شهرداری پرداخت می‌کرد از آنان پس گرفت و در ازای هر غرفه کسبه کاران را مجبور کرد ۶۰ هزار افغانی پرداخت کنند. بیش از دو میلیون افغانی از انتقال اصناف از بازار غلغله به شهر جدید بامیان از مالکان مارکیت در شهر جدید رشوه گرفته شد.
علاوه بر این هر تاجر و سرمایه‌دار که در این مدت اقدام به سرمایه گذاری در بامیان کردند ناگزیر شدند حاجی محمدخان غازی برادر ملا عبدالله سرحدی را شریک کنند تا برای شان اجازه کار و فعالیت داده شود. در حال حاضر حاجی غازی در چندین مارکیت، ترمینال و تانک تیل بامیان شریک است و حتی حرف به‌جایی کشیده که از کمک‌های دفاتر مراجع تقلید شیعیان به نیازمند باج می‌گیرد.
برادر کوچک عبدالله سرحدی حاجی نظام‌الدین سرحدی معاون فعلی ریاست صحت عامه بامیان از آدرس صحت عامه از موسسات باج‌گیری را آغاز کرد، در سیستم صحی بامیان حرف بجایی کشیده که هر نهاد که می‌خواهند در بامیان در بخش صحی کار کند باید سهم حاجی نظام را نقدا پرداخت کند.
یکی از شهروندان بامیان به خبرگزاری جمهور گفت:" حتی بست های استخدام کارمند نهادهایی که در بخش صحت در بامیان فعالیت دارد از طریق موسسات در تبانی با ریاست صحت عامه به فروش می رسد.
چند ماه قبل عبدالمنعم میاخیل رئیس مؤسسه ابرار در تبانی با حاجی نظام سرحدی بست های قابلگی این نهاد امدادرسان را به فروش گذاشت که یک دختر خانم بنام فلک‌ناز بدون اینکه امتحان وزارت صحت عامه را سپری کند و اجازه کار در نهادهای صحی را دریافت کند بست را خریداری کرد و فعلا در موسسه ابرار به عنوان قابله کار می کند.
گفته می‌شود این وضعیت فساد مالی در میان مسئولین طالبان در بامیان معمول شده است که مقام های آنان در زمینه اخاذی حتی بر خودی‌ها هم رحم نمی‌کنند.
چند ماه قبل نورالحق احدی رئیس موسسه رفاه اسلامی در تبانی با محمد ابراهیم تائب رئیس پیشین استخبارات طالبان برای بامیان حدود ۴۰ میلیون افغانی از کمک های بشری سهم مردم بامیان را با خود برد. دو هفته قبل مولوی تائب به اتهام اختلاس ۶ میلیون افغانی از بودجه استخبارات از این ریاست سبک‌دوش شد. ملا ضیاءالله خادم رئیس انکشاف دهات، محمد هارون شاکر و رئیس اداره مهاجرین و حافظ نورزی رئیس اداره صنعت و تجارت بامیان با موسساتی که در بخش کمک های بشری، رشد تجارت و بخش‌های انکشافی فعالیت دارند فیصدی می‌گیرند.
قرارداد پارک ملی بندامیر را نیز به مبلغ هفت میلیون افغانی برادر عبدالله سرحدی گرفته و تکت ورودی پارک ملی بندامیر بالا رفته و افراد برادر سرحدی حق و ناحق از سیاحین باج می‌گیرید اینها گوشه ای از چپاولگری طالبان در بامیان است.
خبرگزاری جمهور- بامیان
