کشتار کشمیر؛ آیا طالبان جانب هند را می‌گیرند؟
شنبه ۶ ثور ۱۴۰۴ ساعت ۰۶:۰۲
علی رغم تلاش‌های مذبوحانه مقامات اسلام آباد برای کاهش تنش‌ها و بازسازی روابط با طالبان به نظر نمی‌رسد که در آینده نزدیک، اتفاق بزرگی در روابط پرتنش و خصمانه دوطرف رخ دهد و طالبان در مناقشات منطقه‌ای مانند تقابل پاکستان و هند، جانب اسلام آباد را بگیرند.
زلمی خلیلزاد، محکومیت حمله تروریستی کشمیر توسط طالبان را «تحولی دلگرم‌‌کننده» خواند و نوشت که این گروه جانب قربانیان گردشگری در کشمیر را گرفته و این حمله تروریستی را محکوم کرده است.
به دنبال حمله مرگبار به گردشگران در کشمیر تحت کنترل هند و کشته شدن ۲۶ نفر، وزارت خارجه طالبان روز چهارشنبه در بیانیه‌ای با محکوم کردن این حمله، گفت که چنین حملاتی امنیت و ثبات منطقه را تهدید می‌کند.
روزنامه هندی تایمز آف اندیا نوشت که این بیانیه در شرایطی صادر می‌شود که روابط افغانستان و پاکستان تحت فشار قرار دارد و این تنش‌ها از زمان خروج ایالات متحده از افغانستان در آگوست ۲۰۲۱ شدت یافته است.
شاید همانگونه که در واکنش زلمی خلیلزاد نیز بازتاب یافته، اقدام طالبان در محکومیت حمله بر گردشگران در کشمیر تحت کنترل هند، یک تصمیم دیپلماتیک و هوشمندانه در راستای حفاظت از روابط گروه با هند باشد؛ اما از جانب دیگر این واقعیت را نیز نباید نادیده گرفت که کشتار کشمیر به تنش در رابطه خصمانه دو قدرت اتمی در جنوب آسیا دامن زده و آنها را تا آستانه جنگی دیگر پیش برده است. در چنین شرایطی آیا پیام محکومیت وزارت خارجه طالبان در واکنش به این حمله به طور ضمنی حمایت از موضع هند علیه پاکستان محسوب نمی‌شود؟
این پرسش در حالی مطرح می‌شود که شماری از کنشگران رسانه‌ای و فعالان فضای مجازی طالبان نیز به طور آشکار انگشت اتهام را به سمت پاکستان نشانه رفته و مدعی شده اند که کشتار کشمیر اقدامی خصمانه از سوی پاکستان علیه هند بوده است و به این ترتیب تلاش کرده‌اند تا پاکستان را کانون تروریزم منطقه‌ای معرفی کنند؛ کاری که مقامات اسلام آباد همواره آن را به افغانستان تحت سیطره طالبان نسبت می‌دهند.
از جانب دیگر، هیچ تردیدی وجود ندارد که به دنبال گسترش تنش‌ها در روابط پاکستان و طالبان رژیم حاکم بر افغانستان روابط خود با هند را بهبود بخشیده و در حال گسترش آن است.
برخی منابع نزدیک به دستگاه‌های امنیتی و اطلاعاتی پاکستان حتی ادعا می‌کنند که تروریست‌های منطقه‌ای مخالف پاکستان که در افغانستان فعالانه حضور دارند از حمایت همه جانبه هند برخوردار اند و به کمک سازمان‌های استخباراتی و دستگاه‌های امنیتی هندی اقدام به طراحی، راه‌اندازی و اجرای حملات مرگبار در داخل خاک پاکستان از جمله حمله بر قطار جعفر اکسپرس کرده اند.
اگرچه پاکستان تاکنون برای ادعاهای مورد اشاره هیچ مدرک مستندی ارائه نکرده و از جانب دیگر، طالبان حاکم بر افغانستان نیز پیوسته این ادعاها و اتهامات را رد کرده‌اند؛ اما ناظران مسائل امنیتی می‌گویند که طراحی و اجرای حملات مرگباری مانند آدم‌ربایی خونین در قطار جعفر اکسپرس کار یک گروه تروریستی به تنهایی نیست؛ بلکه نیازمند مشارکت فعال و موثر سازمان‌های استخباراتی منطقه ای و حمایت دولت‌های خارجی است.
علاوه بر این، طالبان نیز در پاسخ به ادعاهای مکرر پاکستانی‌ها مبنی بر تبدیل افغانستان به کانون تروریزم منطقه‌ای، این اتهام را با اتهامی مشابه پاسخ می‌دهند و می‌گویند که شاخه خراسان داعش در ایالت بلوچستان پاکستان مستقر است و از آنجا حملات خود در افغانستان را طراحی و برنامه‌ریزی می‌کند.
طالبان همچنین می‌گویند که اعضای خارجی داعش خراسان از کشورهای دیگر از طریق میدان های هوایی رسمی پاکستان وارد این کشور می‌شوند و به مراکز و اردوگاه‌های مورد نظر آی اس آی و ارتش پاکستان انتقال می‌یابند تا در فرصت مساعد به افغانستان منتقل شوند.
با توجه به این رویدادها و علی رغم تلاش‌های مذبوحانه مقامات اسلام آباد برای کاهش تنش‌ها و بازسازی روابط با طالبان به نظر نمی‌رسد که در آینده نزدیک، اتفاق بزرگی در روابط پرتنش و خصمانه دوطرف رخ دهد و طالبان در مناقشات منطقه‌ای مانند تقابل پاکستان و هند، جانب اسلام آباد را بگیرند.
افزون بر این، رهبران طالبان برای اثبات اتهامات و ادعاهای خود علیه پاکستان مبنی بر حضور گروه‌های تروریستی در این کشور، نیازمند مستندات محکم هستند و این چیزی است که حمله مرگبار بر گردشگران در کشمیر تحت کنترل هند به تحقق آن کمک می‌کند.
از جانب دیگر هیچ تردیدی وجود ندارد که در حال حاضر اولویت اصلی طالبان، کاهش وابستگی به پاکستان از طریق یافتن شرکای جدید در منطقه است و با توجه به ترمیم رو به توسعه روابط طالبان و هند دور از انتظار نیست که رهبران طالبان همچنان هند را نسبت به پاکستان ترجیح دهند و به آن اعتماد کنند.
با این همه اما در صورتی که حمله کشمیر، کار مبارزان اسلام‌گرای مورد حمایت پاکستان و همسو با ایدئولوژی طالبان باشد، آیا بازهم رهبران طالبان ترجیح می‌دهند که در مناقشه جاری میان پاکستان و هند جانب دهلی نو را بگیرند و علیه «برادران» ایدئولوژیک خود در کشمیر بایستند؟
این پرسشی است که نشان می‌دهد در صورت تشدید تنش‌های جاری میان هند و پاکستان و خطر وقوع یک درگیری تمام عیار میان دو همسایه متخاصم، طالبان در یک دوراهی دشوار قرار خواهند گرفت.
محمدرضا امینی - جمهور
کد مطلب: 181701
