وزارت امور خارجه طالبان روز یک‌شنبه، ۱۹ حوت از سفر امیرخان متقی؛ سرپرست این وزارت به عمان خبر داد.
در همین حال، ضیااحمد تکل؛ معاون سخنگوی وزارت خارجه طالبان اعلام کرد که متقی این سفر را به دعوت بدر بن حمد البوسعیدی؛ وزیر خارجه عمان به مسقط انجام میدهد.
وزارت خارجه طالبان چند ماه قبل از آغاز به کار دیپلمات‌های این گروه در سفارت افغانستان در مسقط عمان خبر داده بود.
سیاست خارجی عمان با بی‌طرفی شناخته می‌شود. این کشور نقشی میانجیگرانه در بحران‌های منطقه‌ای میان قدرت‌های جهانی و کشورهای منطقه ایفا می‌کند.
عمان در طول سال‌های گذشته، نقشی تاثیرگذار و قابل توجه در معادلات افغانستان نداشته؛ اما به نظر می‌رسد که این نقش تاریخی در حال تغییر است؛ زیرا طالبان در جستجوی یافتن راه‌هایی برای گذار از انزوا و توسعه تعامل با قدرت‌های جهانی هستند و این چیزی است که عمان به خوبی از عهده تحقق آن برمی‌آید.
پذیرش دیپلمات‌های طالبان در سفارت افغانستان در مسقط نیز پیش از آنکه به معنای فعال‌تر شدن عمان در معادلات داخلی افغانستان باشد، نشان دهنده نیاز طالبان به نقش میانجیگرانه حاکمان این کشور برای تسهیل تعامل رژیم طالبان با قدرت‌های جهانی به ویژه غربی‌ها است.
بنابراین، سفر امیرخان متقی؛ سرپرست وزارت امور خارجه طالبان به مسقط یک هدف اساسی دارد و آن شکستن دیوار انزوا و یافتن روزنه‌ای تازه برای تعامل با قدرت‌های جهانی به ویژه ایالات متحده امریکاست.
طالبان که به شدت تحت فشار اختلافات داخلی و قدرت‌گیری روزافزون و چشمگیر مخالفان سیاسی و نظامی خود قرار دارند و از جانب دیگر، خطر قدرت‌گیری نگران کننده داعش نیز سیطره بلامنازع این رژیم بر امنیت و ثبات در افغانستان را به چالش کشیده، اکنون بیش از هر زمان دیگری نیازمند توسعه تعامل با بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی هستند.
از سوی دیگر، هشدارهای مکرر دونالد ترامپ و تیم تندرو او در واشنگتن علیه رژیم طالبان برای بازگرداندن تسلیحات امریکایی، آزادی گروگان‌ها و قطع ارتباط با گروه‌های تروریستی، فشارها بر رژیم کابل را تشدید کرده است.
در این میان، قطع کمک‌های مالی امریکا به رژیم طالبان و افزایش فشارهای اقتصادی بر این رژیم نیز مزید بر علت شده و طالبان را به تکاپو برای یافتن راهی به منظور تعامل با ترامپ وادار کرده است.
به باور کارشناسان، سفر چندی پیش ملا عبدالغنی برادر؛ معاون اقتصادی نخست وزیر طالبان به قطر نیز در همین راستا انجام شد؛ زیرا او در دوره اول حاکمیت طالبان نیز رهبری تیم مذاکره کننده طالبان در دوحه را به عهده داشت و در مواردی به طور مستقیم با دونالد ترامپ مذاکره کرده بود.
بنابراین تقریباً واضح است که ماموریت متقی برای سفر به عمان تلاش برای تعامل با امریکا از طریق میانجیگری عمانی‌هاست. در این میان اما بر بنیاد گزارش‌ها این سفر به دعوت وزیر امور خارجه عمان انجام شده است؛ بنابراین عمان ممکن است حامل پیامی از سوی امریکا برای رژیم طالبان باشد.
دونالد ترامپ پیش از این با بیان اینکه ادامه ارسال بسته‌های پول نقد به کابل از سوی ایالات متحده مشروط به بازگرداندن تسلیحات امریکایی از جانب طالبان است، سیگنال‌های مشخصی را برای معامله با طالبان ارسال کرده است.
با این وجود، اگرچه مقامات طالبان همواره تاکید کرده اند که هیچ راهی برای بازگرداندن تسلیحات امریکایی وجود ندارد؛ اما همزمان راه مذاکره و معامله با دولت ترامپ را باز گذاشته و تمایل خود برای برقراری روابط عادی و گسترده با واشنگتن را به طور آشکار ابراز داشته‌اند.
این تحولات در حالی صورت می‌گیرد که به عقیده ناظران، بسیار بعید به نظر می‌رسد که مقامات دولت ترامپ به راستی مصمم به بازپس‌گیری تسلیحات امریکایی در اختیار طالبان باشند.
جان سپکو؛ رئیس پیشین اداره بازرسی ویژه امریکا در امور بازسازی افغانستان نیز اخیراً در نشست امنیتی هرات گفت که بازگرداندن تجهیزات نظامی باقیمانده از نیروهای امریکایی در افغانستان مقرون به صرفه نیست.
درست به همین دلایل است که به عقیده کارشناسان، دونالد ترامپ با استفاده از اهرم تسلیحات باقیمانده امریکایی در افغانستان، قطع کمک‌های مالی و هشدار درباره روابط طالبان با گروه‌های تروریستی، در صدد تشدید فشارها بر طالبان به منظور دستیابی به امتیازات مهم‌تر است که یکی از آنها ممکن است تسلط مجدد امریکا بر پایگاه استراتژیک بگرام یا تضمین تاراج منابع حاصل از معادن زیرزمینی افغانستان به وسیله شرکت‌های امریکایی باشد؛ کاری که ترامپ می‌خواهد با اوکراین نیز انجام دهد.
به هر حال، سفر متقی به عمان نشان میدهد که طالبان آماده معامله هستند و ژست‌های انقلابی و جهادی این گروه در برابر هشدارها و تهدیدهای دولت ترامپ، صرفاً مصرف سیاسی و تبلیغاتی دارد. بنابراین اگر در نتیجه این سفر و سفرهای مشابه در آینده طالبان، پایگاه هوایی بگرام را به امریکا واگذار کردند یا شرکت‌های امریکایی برای تاراج معادن زیرزمینی افغانستان پیشگام شدند و در نهایت واشنگتن رژیم حاکم بر افغانستان را به رسمیت شناخت هرگز نباید تعجب کرد؛ زیرا دنیای ترامپ، طالبان و تروریزم دنیای معامله و منافع تضمین شده ورای شبه ارزش‌های شعاری و تبلیغاتی است.
عبدالمتین فرهمند - جمهور
