زلنسکی نمی‌خواهد اشرف‌غنی باشد اما به چه قیمتی؟

رفتار توهین آمیز دونالد ترامپ؛ رئیس جمهور امریکا و جی دی ونس؛ معاون او با ولودیمیر زلنسکی؛ رئیس جمهور اوکراین نه تنها امریکا و اروپا؛ بلکه سراسر جهان را در شوک و شگفتی فروبرد و همچنان سرخط خبرهای مهم رسانه‌های معتبر بین‌المللی محسوب می‌شود.

 

بسیاری از ناظران می‌گویند که این رفتار تنها بازتاب کوچکی از بحران‌های بزرگی است که در زیر پوست جهان جریان دارد و دونالد ترامپ این بحران‌ها را رهبری می‌کند.

 

به باور آنها ولودیمیر زلنسکی؛ رئیس جمهور اکراین در اتاق بیضی کاخ سفید توسط دونالد ترامپ؛ رئیس جمهور امریکا و معاون او در برابر دوربین‌های رسانه‌ای تحقیر شد؛ زیرا به زیادخواهی‌های تاجرمآبانه دونالد ترامپ نه گفت.

 

رفتار زلنسکی اگرچه مورد ستایش رهبران اروپایی، جامعه رسانه‌ای و ناظران مستقل قرار گرفته و ایستادگی او در برابر حملات و لفاظی‌های توهین آمیز دونالد ترامپ و معاون وی تمجید بسیاری از ناظران را برانگیخته است.

 

او اگرچه در اتاق بیضی کاخ سفید حق دفاع از خود را پیدا نکرد، برخلاف سنت سیاسی حاکم بر کاخ سفید از شرکت در نشست خبری مشترک با رئیس جمهور امریکا پس از آن دیدار با او محروم شد و حتی بدون مشایعت میزبان به طور حقارت باری از کاخ بیرون رانده و طرد گردید؛ اما هنوز درباره پیامدها و عواقب این رفتار، گمانه‌زنی‌های متعددی صورت می‌گیرد و اطمینانی وجود ندارد که امریکای به رهبری ترامپ به تنش لفظی و رفتار توهین آمیز با رئیس جمهور اوکراین بسنده کند و او را به دلیل این رفتار مورد مجازات قرار ندهد.

 

گروهی از آگاهان معتقد اند که ولودیمیر زلنسکی که به منظور امضای یک پیمان استعماری که در نتیجه آن معادن کمیاب و بسیار ارزشمند اوکراین به ارزش ۵۰۰ میلیارد دالر در اختیار امریکا قرار می‌گرفت، راهی واشنگتن شده بود و به همین دلیل، پیش از سفر او به امریکا دونالد ترامپ مواضع خود در قبال او را تغییر داده و از رئیس جمهور اوکراین ستایش کرده بود؛ اما به یکباره ورق برگشت و معامله‌ای سودآور برای امریکا تبدیل به دیداری پرتنش، توهین آمیز و حقارت بار شد.

 

رئیس جمهور اوکراین که تا پیش از دیدار با دونالد ترامپ به طور گسترده با اشرف غنی مقایسه می‌شد و دونالد ترامپ در مقام رئیس جمهوری که در نظر دارد هر دو رئیس جمهور را به طور تحقیرآمیزی از قدرت خلع و صلاحیت‌های آنها را سلب کند، معرفی می‌گردید، پس از دیدار با رئیس جمهور امریکا در مقام یک شخصیت ملی‌گرا، مدافع منافع ملت خود و مهم‌تر از همه، دارای شجاعت و جرات ایستادگی در برابر قدرتمندترین کشور جهان ظاهر شد.

 

به این ترتیب، شماری از رسانه‌های غربی از همین اکنون در حال قهرمان سازی از رئیس جمهور اوکراین هستند و او را نه تنها دیگر با اشرف غنی مقایسه نمی‌کنند؛ بلکه حتی معتقد اند که او در کمال شجاعت در برابر زیاده خواهی‌های فایده گرایانه دونالد ترامپ ایستاده و می‌خواهد از اوکراین و منافع حیاتی و حاکمیت ملی و سلامت سرزمینی آن دفاع کند.

 

با این حال اما این پرسش اساسی نیز وجود دارد که آیا زلنسکی در نهایت می‌تواند به مواضع خود علیه طرح ترامپ که بر بنیاد آن اوکراین در قبال پایان جنگ، بخشی از سرزمین و حاکمیت ملی خود را از دست می‌دهد و از جانب دیگر، هیچ گونه تضمین امنیتی پایدار و قابل اطمینانی از سوی امریکا دریافت نمی‌کند، ادامه خواهد داد یا سرانجام تسلیم خواهد شد؟

 

به عبارت دیگر، آنچه تاکنون مشخص شده این است که رئیس جمهوری اوکراین نمی‌خواهد یک اشرف غنی دیگر باشد و در تاریخ کشورش به عنوان خائن ملی شناخته شود که هم صلح تحمیلی امریکا را در قبال پذیرش حاکمیت روسیه بر ۲۰ درصد از خاک اوکراین پذیرفته و هم منابع معدنی کمیاب اوکراین را تسلیم امریکا کرده؛ چیزی که او بیشتر آن را خاک فروشی خوانده و قویاً رد کرده بود.

 

با این وصف، هیچ اطمینانی وجود ندارد که رئیس جمهور اوکراین همچنان مواضع کنونی خود را حفظ کند و به مقاومت در برابر طرح ترامپ و ایده او برای تاراج معادن کمیاب اوکراین و تسلیم بخشی از حاکمیت و سرزمین این کشور به روسیه ادامه دهد.

 

واقعیت این است که اشرف غنی هم در ابتدا ژست‌های ملی‌گرایانه اتخاذ می‌کرد و با ایستادگی در برابر نقشه‌هایی که در دوحه برای حاکمیت و آینده افغانستان طراحی شده بود تلاش می‌کرد تا به عنوان یک رهبر ملی، عرض اندام کند و حتی ادعا می‌کرد که «تا آخرین قطره خون» در برابر هرگونه زیاده خواهی و تحمیل صلح استعماری مقاومت خواهد کرد؛ اما در نهایت او از نخستین کسانی بود که با هلیکوپترهای دولتی، کاخ ریاست جمهوری را به مقصد یک کشور خارجی ترک کرد و در حالی که ارتش و نیروهای امنیتی را در برابر حملات مرگبار طالبان، بدون سلاح و صلاحیت رها کرده بود، سرانجام کشور را به طور کامل همانگونه که امریکا اراده کرده بود، تسلیم طالبان کرد و اکنون به عنوان منفورترین، بدنام‌ترین و خائن‌ترین چهره تاریخ معاصر افغانستان شناخته می‌شود.

 

بنابراین ولودیمیر زلنسکی حتی اگر بتواند به کمک اروپا در برابر ایده‌ها و طرح‌های دونالد ترامپ و شرکای او بایستد تا همانند اشرف غنی قربانی زورگویی دونالد ترامپ نشود آیا او و کسانی که همچنان بر حمایت از او در برابر امریکا و روسیه تاکید می‌کنند قادر به پرداخت هزینه‌ها و تحمل عواقب مقاومت‌شان هستند؟

 

محمدرضا امینی - جمهور