بازی خطرناک اردوغان در سوریه و آینده تاریک خاورمیانه

اردوغان و سایر پان ترکیست‌های مسلط بر ترکیه از فجایع جاری در سوریه سرمست و سرخوش هستند. آنها احساس می‌کنند که تنها برندگان بحران طولانی سوریه در خاورمیانه و چه بسا جهان خواهند بود. این همان رویایی است که اردوغان سال‌ها با آن زندگی کرده و اکنون تصور می‌کند که به درستی تعبیر شده است.

 

مقامات ارشد سیاسی، نظامی و استخباراتی ترکیه هر روز به شهرهای مختلف سوریه سفر می‌کنند و به این ترتیب، فقدان حکومت بشار اسد و تسلط تروریست‌های متحد آنکارا را جشن می‌گیرند.

 

در آن سوی ماجرا اما تروریزم صهیونیستی هر روز سرزمین‌هایی بیشتری را در خاک سوریه اشغال می‌کند. نیروهای اشغالگر صهیونیست به پیشروی‌های خود در عمق خاک سوریه ادامه می‌دهند، مناطق استراتژیک سوریه توسط نیروهای اسرائیلی اشغال شده و بنیامین نتانیاهو؛ نخست وزیر این رژیم به بهانه «اطمینان از امنیت اسرائیل» بر لزوم حضور اشغالگرانه صهیونیست‌ها در خاک سوریه تاکید می‌کند.

 

تروریست‌های مسلط بر دمشق نیز بی‌توجه به سرخوشی‌های ترکیه و بدمستی‌های اشغالگرانه اسرائیل از اینکه توانسته اند حکومت بشار اسد را ساقط کنند و بر سرنوشت سوری‌ها مسلط شوند خوشحال هستند. 

 

در طول چند روز گذشته، پس از سقوط سریع و ناگهانی حکومت بشار اسد تروریست‌ها به جولان و مانور خود در خیابان‌های دمشق ادامه دادند؛ اما آشکارا چشم خود را بر اشغالگری، تجاوز و بمباران‌های فاجعه بار اسرائیل بسته و موضع‌گیری‌های مداخله جویانه مقامات ترک را نیز نادیده گرفته‌اند؛ رویکردی که به وضوح نشان می‌دهد که تروریست‌های مسلط بر سوریه به کجا وابسته هستند و چه اهمیتی به سلامت سرزمینی و دارایی‌های ملی سوریه قائل اند!

 

البته از همان آغاز نیز با تاراج دارایی‌های بانک مرکزی و تخریب زیرساخت‌های دولتی سوریه توسط تروریست‌های مورد حمایت اسرائیل و ترکیه کاملا مشخص بود که آنها برای دولت سازی نیامده‌اند، هدف اصلی، تبدیل سوریه به یک لیبی یا سودان جدید است؛ کشوری فاقد اقتدار ملی، هویت تاریخی و تمدنی و استقلال سیاسی.

 

با این حال، بسیاری از کارشناسان می‌گویند که دوران سرخوشی و سرمستی اردوغان در سوریه کوتاه خواهد بود. به باور آنان حتی اگر تصور کنیم که ایران و روسیه به عنوان متحدان و حامیان استراتژیک بشار اسد، برای همیشه در سوریه شکست خورده‌اند و حاکمیت و حضور آنها قابل احیا نیست، پیش بینی نمی‌شود که راه ترکیه برای تسلط دائمی بر سرنوشت سوریه و اعراب، آسان و کوتاه و بدون مانع باشد.

 

مساله اول این است که جامعه عربی به نظر نمی‌رسد که سیطره بلامنازع ترک‌ها بر سوریه را تحمل کند. این خطری است که اگر امروز نادیده گرفته شود فردا با توجه به گرایش‌های پان ترکیستی رجب طیب اردوغان و تلاش‌ها و تمایلات او برای احیای امپراتوری مضمحل شده عثمانی در سرزمین‌های اسلامی تنها به سوریه محدود نخواهد ماند و دیر یا زود به سایر کشورهای بحران زده و بی‌ثبات عربی گسترش خواهد یافت؛ بنابراین اعراب هیچ چاره‌ای ندارند جز اینکه علیه اقتدارگرایی و توسعه طلبی هژمونیک اردوغان بایستند، علیرغم اختلافات، متحد شوند و با استفاده از همان ابزارهایی که ترکیه توانست دولت بشار اسد را سرنگون کند برای متوقف کردن اردوغان و چه بسا گسترش دامنه جنگ و ناامنی و بی‌ثباتی به داخل قلمرو ترکیه وارد عمل شوند.

 

مساله دیگر، کردهای متحد امریکا و اسرائیل در داخل سوریه است که بر طبل جدایی طلبی می‌کوبند، ارتش و نیروهای مسلح منظم و آموزش دیده دارند و دولت آنکارا آنها را تروریست می‌نامد. این یکی از بزرگترین مشکلاتی است که بر رابطه ترکیه با امریکا سایه افکنده و موجب اختلافات عمیق میان آنکارا و واشنگتن شده است.

 

بزرگترین پشتوانه کردها در سوریه پایگاه‌های نظامیان امریکایی است که به بهانه مبارزه با داعش، مناطق نفت خیز این کشور را اشغال کرده و به گفته دونالد ترامپ، ماهانه ۴۵ میلیون دالر از این رهگذر درآمد دارند. ترکیه خواستار خروج نیروهای امریکایی از سوریه است تا به این ترتیب، کردها پشتوانه بزرگ خود را از دست بدهند و اردوغان به سادگی آنها را سرکوب کند؛ اما این آرزو به آسانی قابل دستیابی نیست.

 

سومین و خطرناک‌ترین مساله‌ای که اردوغان در سوریه به آن دست به گریبان خواهد بود اتحاد نه چندان پنهان ترکیه با رژیم صهیونیستی اسرائیل است؛ اتحادی که در پیروزی جولانی بر اسد و درهم شکستن اتحاد راهبردی ایران و روسیه در خاک سوریه به وضوح نمایان شد و در حال حاضر نیز در چارچوب تاخت و تاز اشغالگرانه ترکیه و اسرائیل بر قلمرو سوریه کاملا آشکار شده است.

 

این بازی خطرناک اردوغان برای گسترش هژمونی نیوعثمانیستی خود بر کشورهای عربی و اسلامی اما بی‌ پاسخ نخواهد ماند؛ زیرا همانگونه که در بالا نیز اشاره شد اعراب به همان میزان که از اشغالگری و نسل کشی و غصب و غارت صهیونیست‌های جنایتکار، کینه و نفرت دارند و منتظر لحظه انتقام هستند، امپریالیزم نئوعثمانیست های متحد رژیم تل‌آویو را نیز تحمل نخواهند کرد.

 

بنابراین با فروپاشی دولت سکولار بشار اسد و تسلط برق‌آسای تروریست‌های متحد ترکیه و اسرائیل بر سوریه، آینده مبهم و هولناکی در انتظار خاورمیانه آشوب زده است؛ خاورمیانه‌ای که پیش از این نیز به دلیل ذخایر عظیم نفتی و انباشت پترودالرهای شاهزاده‌های مزدور عرب و مهمتر از همه، غده سرطانی تعبیه شده از سوی امریکا و انگلیس در قلب این منطقه، همواره کانون جنگ‌ها، درگیری‌ها و نسل‌کشی‌های مهیب و فاجعه بار و مستعد توسعه خونین بحران‌ و بی ثباتی بوده است.

 

محمدرضا امینی - جمهور