کشتار شیعیان از جمهوریت تا امارت؛ نامی که تغییر نمی‌کند

 

پنج‌شنبه شب انفجاری در ناحیه «پل خشک» دشت برچی در غرب کابل رخ داد.

 

خالد زدران؛ سخنگوی پولیس طالبان در کابل شمار قربانیان انفجار را ۴ کشته و ۷ زخمی اعلام کرده است. آقای زدران به طلوع‌نیوز کابل گفته که رویداد در یک مارکیت تجاری بوده است و طالبان در حال تحقیق در این زمینه است.

 

شاهدان عینی هم گفته اند که انفجار در داخل «باشگاه ورزشی انسجام» در این محل اتفاق افتاده است.

 

برخی منابع محلی شمار قربانیان را بیشتر گزارش داده ‌اند. بنابراین، یکی از نخستین نشانه هایی که صداقت طالبان را زیر سؤال می برد تلاش مذبوحانه این رژيم برای پنهان نگه داشتن آمار واقعی تلفات است؛ اتفاقی که در تازه ترین موارد هم درباره حمله تروریستی بر نمازگزاران شیعه در شهر پلخمری بغلان رخ داد و هم در بمب گذاری مرگبار اخیر در یک باشگاه ورزشی در غرب کابل.

 

طالبان شاید تلاش می کنند تا با کم نشان دادن آمار قربانیان، از اهمیت رویدادهای تروریستی بکاهند و خود را قدرتمند و مسلط نشان دهند. یکی دیگر از دلایل این امر، شاید این است که آنها نمی خواهند حملات هدفمند تروریست ها علیه شیعیان افغانستان، مورد توجه قرار بگیرد، حساسیت برانگیز شود و آنان از سوی مراجع و مجامع ملی و بین المللی تحت فشار قرار بگیرند که برای مهار این کشتارها کاری انجام دهند.

 

هردو مورد در راستای کار تروریست ها قرار دارد و به زیان شیعیان به مثابه جامعه هدف می باشد؛ زیرا در صورتی که آمار اندک نشان داده شود و طالبان قدرتمند به نظر بیایند، انتقادها و مطالبات برای تامین امنیت شیعیان کمتر می شود و از جانب دیگر، این برداشت که شیعیان افغانستان، هدف یک پاکسازی قومی یا ژنوساید عمدی و سیستماتیک هستند، تضعیف شده و زیر سؤال می رود.

 

از جانب دیگر، طالبان حاضر نیستند ضعیف و آسیب پذیر و ناتوان به نظر برسند. آنها ادعا می کنند که داعش را شکست داده و بساط ناامنی های چند ده ساله را به طور کامل برچیده اند. بنابراین، اگر چنین به نظر برسد که وضعیت برای طیف هایی مانند شیعیان، تغییر چندانی نکرده، این ادعای بزرگ و دروغین به چالش کشیده می شود و دشمنان طالبان می توانند از آن استفاده سیاسی، تبلیغاتی و حتی امنیتی کنند و از همان مجاری‌ای به طالبان آسیب بزنند که رخنه پذیر است.

 

درباره شیعیان اما وضعیت حادتر و پیچیده تر از این است. به دنبال کشتارهای اخیر، یک جریان ضد طالبان به نام «جبهه آزادی افغانستان» بیانیه ای صادر کرد و گفت که این کشتارها مستقیما از سوی شبکه حقانی، سازماندهی و اجرا می شود.

 

اگرچه تایید این ادعا به طور مستقل، امکان پذیر نیست؛ اما نکته ای که آن را قابل تأمل می سازد این است که شبکه حقانی یکی از مخوف ترین سازمان های «جهادی» بوده که در گذشته، پیوندهای عمیقی با القاعده و دیگر گروه های تروریستی منطقه ای و بین المللی داشته است. این شبکه همچنین ارتباطات پیچیده ای با طالبان پاکستانی دارد که گفته می شود با داعش مرتبط است. 

 

از سوی دیگر، در دوره نظام جمهوری نیز اغلب کشتارهای عمدی غیرنظامیان شیعه در افغانستان، از سوی طالبان، شبکه حقانی، گروه های تروریستی پاکستانی و حتی بخشی از نیروهای وابسته به ریاست امنیت ملی دولت پیشین صورت می گرفت؛ اما بلافاصله به داعش نسبت داده می شد یا از طریق کانال های گمنام منسوب به این گروه، مسئولیت آن به عهده گرفته می شد.

 

بنابراین، پرسشی که وجود دارد این است که چرا با وجود تغییر رژیم، یعنی سقوط نظام جمهوری و استقرار رژيم «امارت» همچنان غیرنظامیان، نمازگزاران، دانش آموزان، دانشجویان، ورزشکاران و مسافران شیعه، عمدا و به طور گروهی کشته می شوند؛ اما همان آدرس قدیمی به عنوان عامل این کشتارها معرفی می شود؟ آیا این پرسش برانگیز نیست؟ این داعش کیست که هیچ رژيمی قادر به مهار آن نیست؟ مبنای ادعاهای طالبان درباره نابودی و شکست داعش چه بود؟

شبکه ها و سازمان های متحد و وابسته به طالبان که با داعش و القاعده و دیگر گروه های تروریستی منطقه ای و فرامنطقه ای نیز ارتباطات و پیوندهای تنگاتنگی دارند چه نقشی در کشتارهای اخیر ایفا می کنند؟ 

 

عبدالمتین فرهمند - جمهور