نواندیش اهل سنت نمی تواند خوانش متصلبانه و بازگشت گرایانه امثال مجیب الرحمان از اسلام را برتابد. این برداشت هیچ تفاوتی با آنچه در عمل از سوی طالبان و داعش شاهد بوده ایم، ندارد.

مولوی مجیب الرحمان انصاری؛ امام مسجد جامع گازرگاه هرات روز پنجشنبه نشست خبری برگزار کرد و از ایجاد نهاد امر به معروف و نهی از منکر و تبلیغات این اداره دفاع کرد.
 
آقای انصاری تاکید دارد که این نهاد در منطقه "خواجه انصار" عملا شریعت را تطبیق می‌کند؛ اما "فعلا" فعالیت این اداره در سایر مناطق در حد تبلیغات است. او تایید کرد که تاکنون شماری از متخلفین را تنبیه و تادیب و در حد شلاق زدن مجازات کرده‌اند.
 
او گفت: "امارت یا خلافت، ما نظام اسلامی می‌خواهیم. تحت هر نامی باشد. جمهوری باشد، امارت باشد یا خلافت. ما نظام اسلامی می‌خواهیم."
 
او درباره طالبان و داعش نیز گفت:"هر کسی خلاف دین اسلام رفتار می‌کند، رد است و هر کسی خدمت به اسلام و ملت و کشور می‌کند تایید اسلام است."
 
آقای انصاری در نشست خبری اش به خبرنگاران زن اجازه حضور نداد.
 
همین حرکت، کل منظومه فکری و خوانش خاص او از اسلام و دولت اسلامی را توضیح می دهد. به نظر می رسد زنگ خطر برای نواندیشان اهل سنت به صدا درآمده است.
 
مجیب الرحمان یک فرد نیست، او نماینده یک جریان فکری ریشه دار است که از هرات تا عربستان سعودی، ریشه و پایگاه دارد و با قدرت، حمایت می شود تا توسعه پیدا کند.
 
آقای انصاری، تحصیلکرده عربستان سعودی است و آزادانه در تریبون های نفاق افکن وابسته به کانون های وهابیت که از پترودالرهای هنگفت اعراب، تغذیه و تأمین می شوند، حضور می یابد. این نشان می دهد که مجیب الرحمان، تنها نیست و بدون پشتوانه و با دست خالی و به صورت ابتدا به ساکن هم نمی تواند یک دولت در درون دولت راه اندازی کند و در کشوری که پولیس دارد، دادگاه دارد، قوانین اساسی و جزایی دارد، زندان دارد، نظام قضایی دارد و شورای سراسری علما دارد، یک نهاد موازی ایجاد کند که خود رأسا و مستقیما به اجرای «حدود شرعی» می پردازد.
 
دیدگاه آقای انصاری درباره زنان نیز بسیار هولناک و تکان دهنده است. چنین دیدگاهی برای یک نواندیش تساهل گرای اهل سنت، نه قابل درک است و نه قابل هضم. نواندیش اهل سنت در حوزه فقاهت و اجتهاد مسایل مستحدثه به نظام فکری امام ابوحنیفه و متفکران مسلمان مفسر آرای اعتدالی او، تأسی و تمسک می جوید و خود را نماینده یک فقه پرظرفیت، اهل مدارا و عمیقا همخوان با تحولات زمان می داند.
 
نواندیش اهل سنت نمی تواند خوانش متصلبانه و بازگشت گرایانه امثال مجیب الرحمان از اسلام را برتابد. این برداشت هیچ تفاوتی با آنچه در عمل از سوی طالبان و داعش شاهد بوده ایم، ندارد. تنها تفاوت مجیب الرحمان با طالبان و داعش در این است که او برخلاف آنها به جای جبهه و جنگ، از مسجد و منبر شروع کرده و به کمک پترودالرهای اعراب، یک مجموعه بزرگ از افراط گرایان جوان را در اداره امر به معروف و نهی از منکرش گرد هم آورده تا در پناه و پوشش امنی که آنها برایش ایجاد می کنند و قدرت عریانی که از صدها عنصر رادیکال و فاقد فکر و مطالعه کسب می کند، به اعمال «حدود» شرعی و ترویج تفکر خطرناک خود بپردازد. در غیر آن، منبع تأمین مالی هردو جریان سخت و نرم این ایدئولوژي ارتجاعی و به شدت متصلب، یکی است.
 
این تفکر اما پیش از آنکه وحدت شکننده فرقه های اسلامی در افغانستان را هدف بگیرد و به مواجهه شیعی- سنی بیانجامد، کانون مرکزی تفکر اعتدالی اهل سنت حنفی را آماج قرار می دهد. این چالشی عظیم در برابر حنفیت اهل تساهل است؛ زیرا چنین تفکری که با استفاده از امکانات خیره کننده و سرمایه گذاری های سنگین خارجی به سرعت در حال رشد و توسعه است، پیشینه درخشان اهل سنت حنفی در افغانستان را با خطر رو به رو کرده و در حال مصادره سریع و بی رحمانه میراث ماندگار تفکر حنفی است.
 
نواندیشان اهل سنت ناگزیر اند برای دفاع از آخرین خاکریزهای تفکر تساهلی حنفی در برابر عناصری مانند مجیب الرحمان به پا خیزند و یک کارزار بزرگ و فراگیر فکری و فرهنگی را در سطح افغانستان آغاز کنند؛ در غیر آن باید آماده قربانی شدن باشند.
 
امروز صدای مجیب الرحمان و صدها عنصر رادیکال هواخواه او در رسانه ها و شبکه های اجتماعی، بلندتر از روشنفکران و متفکران نواندیش اهل سنت، شنیده می شود و این برای دورنمای مکتب و گفتمان اعتدال گرا، عقلانیت مدار و مدارامحور حنفی در افغانستان، عمیقا خطرناک است.
 
عبدالمتین فرهمند - جمهور