افغانستان و جنگ و صلح علمایی

در این جلسه آقای خلیلی، بر اهمیت اجلاس سراسری علمای دینی تاکید کرد و گفت که هماهنگی علما در جهت حمایت از صلح در افغانستان بسیار مهم و تاثیرگذار است.
شورای عالی صلح، جزئیات بیشتری درباره این اجلاس و زمان برگزاری آن نداده است.
این در حالی است که به تازگی این شورا اعلام کرده که اگر طالبان برای مذاکرات صلح حاضر شوند، این شورا دفتر طالبان را در کابل ایجاد خواهد کرد.

جرگه مشورتی علما در باره صلح دولت با تروریست ها در شرایطی قرار است برگزار شود که از دیرباز به اینسو، جای علما در سیاست گذاری های کلان و مهم افغانستان، به شدت خالی بوده و این خلأ اکنون نیز شدیدا احساس می شود.

علما فقط مسؤول تبیین و تفسیر دین نیستند؛ آنها در عین حال، مسؤولیت دارند که جامعه را در مسیر دین قرار دهند و آنچه برخلاف دین و با استفاده از نام و عنوان دین صورت می گیرد را برملا کنند و تکلیف مردم و دولت در برخورد با آن را نیز بیان نمایند.

طالبان به عنوان گروهی که خود را مجری «شریعت اسلامی» معرفی می کند؛ اما رهبری آنها کشتار و خشونت و جنگ و ترور را تجویز می کند و صلح را مردود می داند، از نظر شورای علما، چگونه گروهی است و تکلیف مردم و دولت در برخورد با چنین گروهی چیست؟

این سؤالی است که بارها در مقاطع محتلف و به بهانه های گوناگون مطرح شده؛ اما هرگز از سوی شورای سرتاسری علما که یک مرجع رسمی و دولتی نیز محسوب می شود، پاسخ نیافته است.

با این حساب، نشست آتی علمای دینی برای صلح نیز در واقع، بیشتر در خدمت اهداف دولت و سیاستمداران طرفدار صلح با طالبان خواهد بود و هرگز انتظار نمی رود که افزون بر این، حاوی پیامی روشن و مبرهن برای لزوم و وجوب جنگ با تروریزم و دشمنان دین و مزدوران بیگانه هم باشد.

از جانب دیگر، این واقعیت را نیز نباید از نظر دور داشت که پس از تشدید کم سابقه اعمال و رفتار جنایتکارانه طالبان و سایر جریان های مسلح تروریستی به ویژه به دنبال اعلام استراتژي نظامی ترامپ در باره افغانستان و جنوب آسیا و همچنین پیشتر از آن، تحولاتی که در سطح رهبری طالبان به وقوع پیوسته بود، روند صلح به شدت آسیب دید و اعتبار خود را از دست داد؛ بنابراین، دستگاه قدرت، ناگزیر بود که بار دیگر برای احیا و ادامه پروژه شکست خورده و پرهزینه و بی دستاورد صلح قومی اش با تروریست های طالبان، برای آن، مشروعیت سیاسی و اجتماعی و مهم تر از آن، توجیه و مستمسک شرعی و دینی پیدا کند.

علما در این مورد، به عنوان بهترین وسیله عمل کرده اند. از یکسو جنگ را تحریم می کنند و از سوی دیگر، صلح را تجویز می نمایند و این همان چیزی است که حلقه مرکزی قدرت، به دنبال آن است.

اما این همه انتظاری نیست که از کانون های علمایی در موضع گیری آنها در خصوص موضوع مبتلابه جنگ و صلح افغانستان، وجود دارد. درست است که شورای علما یک نهاد رسمی وابسته به حکومت است؛ اما انتظار نمی رود که احکام و دستورات صریح دین را در خدمت اهداف سیاسی مشروع یا نامشروع دولت قرار دهد. این نیز نوعی جفای به اسلام و استفاده ابزاری از آن محسوب می شود.

حکم دین در قبال محارب، دشمنان خدا و پیامبر و اسلام و قرآن و کسانی که ریختن خون مسلمانان را جایز می دانند مشخص است؛ به ویژه در شرایطی که تروریست های داعش و طالبان و... آشکارا از احکام جهاد در اسلام و قرآن، بر پایه انتظارها و دستورات سازمان های جاسوسی وابسته به استعمار و دشمنان اسلام و مسلمانان، استفاده ابزاری می کنند تا مردم را از دین برانند و اسلام را بدنام سازند. در چنین شرایطی، نخستین کسانی که باید در برابر این بدعت کفرآمیز و شرک آلود بایستند، علما هستند؛ اما سکوت و مصلحت اندیشی و محافظه کاری آنها در قبال عدم مشروعیت دینی جنگ علمایی تروریست های طالبان و داعش و پیشتر از آن، حزب اسلامی و... هیچ توجیهی ندارد و چه بسا موضع گیری ارشادی آنان در ترغیب تروریست ها برای پیوستن به «صلح» قومی دولت را نیز مخدوش و مردود و بی اعتبار می سازد.