آزادی زندانیان، هدیه آماده طالبان به ترامپ

 

مرد افغان خان محمد نام دارد و به اتهام قاچاق مواد مخدر و «تروریسم» در زندانی در ایالت کالیفرنیا محکومیت دو بار حبس ابد را می‌گذراند.

 

حکومت طالبان این مبادله را نتیجه «مذاکرات طولانی و مثمر ثمر» با امریکا و «نمونه خوبی برای حل و فصل مسائل از طریق گفتگو» خواند و گفت: «امارت اسلامی نگاهی مثبت به اقدامات ایالات متحده امریکا دارد که به عادی‌سازی و توسعه روابط بین دو کشور کمک می‌کند.»

 

 معامله آزادی زندانیان اگرچه در دوره جو بایدن؛ رئیس جمهوری آمریکا میان واشنگتن و طالبان نهایی شده بود؛ اما درست در نخستین روز به قدرت رسیدن دونالد ترامپ در امریکا از طرف طالبان عملیاتی شد و این حامل این پیام مشخص و معنادار بود که طالبان در دوره ترامپ آماده معاملات بزرگتر با این معامله‌گر بزرگ هستند.

 

در واکنش‌هایی که از سوی دوطرف به ویژه مقامات طالبان در این زمینه نشان داده شد نیز بر این نکته تاکید گردید که تبادل زندانیان، نشانه ای آشکار از توانمندی و اراده دوجانب برای انجام معامله و همکاری در زمینه‌های دیگر است؛ چیزی که طالبان به شدت مشتاق و محتاج انجام آن هستند و برای یافتن راه‌های مناسب به منظور برقراری ارتباط با دولت ترامپ تقلا می‌کنند.

 

کارشناسان می‌گویند که طالبان به طور عمدی و آگاهانه زمان اجرای توافق انجام شده با دولت بایدن را تا روز به قدرت رسیدن دونالد ترامپ به تاخیر انداختند تا به همین مناسبت اراده خود برای انجام معامله را به اطلاع ترامپ برسانند و به او برای پیشبرد همکاری‌های گسترده‌تر در حوزه‌های گوناگون چراغ سبز نشان دهند.

 

از این منظر، آزادی گروگان‌های امریکایی توسط طالبان نوعی هدیه آماده از سوی این گروه برای نخستین روز قدرت ترامپ بود تا از این طریق، عزم و اراده و حسن نیت خود برای معامله با ترامپ را نشان دهند.

 

در مقابل اما رویکرد سازشکارانه طالبان در برابر ترامپ تاکنون نتوانسته موضع‌گیری‌های احساسی و بعضاً تهدیدآمیز او و اعضای دولت تحت رهبری اش علیه رژیم و رهبران طالبان را تعدیل کرده و واشنگتن را به اتخاذ رویکردی مشابه برای آغاز فصل جدید مذاکره و معامله با طالبان ترغیب کند.

 

دونالد ترامپ؛ رئیس جمهور امریکا خود چند‌روز پیش به صراحت اعلام کرده بود که میلیاردها دالر کمک‌های نقدی جو بایدن به طالبان را قطع می‌کند و در مقابل پرداخت پول، طالبان را وادار می‌سازد تا تسلیحات و تجهیزات باقیمانده نیروهای امریکایی در افغانستان را به امریکا بازگردانند. 

 

اگرچه طالبان تاکنون به این تهدید ترامپ واکنشی نشان نداده اند؛ اما وزارت خارجه امریکا دو روز پیش رسماً اعلام کرد که تمامی کمک‌های خارجی ایالات متحده به کشورهای جهان به استثنای مصر و اسرائیل به طور کامل قطع شده است. به این ترتیب، طالبان عملاً جریان ارسال بسته‌های پول نقد توسط دولت امریکا را از دست داده‌اند؛ چیزی که به وضوح در قیمت پول ملی در برابر ارزهای خارجی به ویژه دالر قابل مشاهده است. ارزش پول افغانی طی روزهای اخیر با شتابی نگران کننده در حال سقوط است و طبق آخرین گزارش‌ها در حال حاضر یک دالر امریکایی در برابر ۸۴ افغانی مبادله می‌شود و این در سه سال گذشته یک رکورد محسوب می‌شود.

 

 طالبان اما به طور مذبوحانه‌ای در تلاش هستند تا سیر سقوط ارزش پول ملی را متوقف کنند و یکی از اقدامات آنها حمله به صرافی‌های سرای شهزاده؛ بازار مرکزی ارز در کابل و لیلام کردن اجباری دالرهای نقدی صرافان به منظور کنترل بازار و حفظ ارزش پول افغانی بوده است. 

 

طالبان ادعا می‌کنند که صرافان با احتکار دالر موجب افزایش ارزش این پول و کاهش ارزش پول ملی شده‌اند؛ اما به باور آگاهان، سقوط شدید و مستمر ارزش پول افغانی در برابر دالر امریکایی از نتایج و پیامدهای تهدیدهای ترامپ و قطع کمک‌های مالی ایالات متحده است.

 

از جانب دیگر، مارکو روبیو؛ وزیر امور خارجه دولت ترامپ نیز در موضعی بی‌سابقه با اشاره به اینکه ممکن است تعداد بیشتری از گروگان‌های امریکایی در اسارت طالبان باشند، رهبران طالبان را تهدید کرد که برای سر آنان جایزه ای بزرگتر از جایزه‌ای که برای اسامه بن لادن تعیین شده بود تعیین خواهد کرد.

 

در چنین شرایطی طالبان بیش از هر زمان دیگری آماده معامله با ترامپ هستند. آنها حتی ممکن است در برابر درخواست‌های هژمونیک و سلطه‌جویانه ترامپ نیز تمکین کنند و در قبال واگذاری برخی امتیازهای بزرگ مانند تسلط مجدد امریکا بر پایگاه استراتژیک بگرام یا بازگرداندن بخشی از تسلیحات و تجهیزات امریکایی تلاش کنند تا جریان ارسال پول‌های نقد به افغانستان ادامه پیدا کند و حتی دولت ترامپ فراتر از بایدن، گام‌های مشخصی را برای عادی‌سازی رابطه با رژیم طالبان بردارد.

 

عبدالمتین فرهمند - جمهور