نکته دیگری که در سخنان آقای نور، برجسته بود، قدرت مجاهدین برای بازگشت به صحنه بود. او هشدار داد که مجاهدین می‌توانند همان درسی را که در زمان مقاومت به طالبان دادند، بار دیگر و بدون نیاز به کمک های خارجی تکرار کنند.

عطامحمد نور؛ رئیس اجرایی حزب جمعیت اسلامی می‌گوید که همه مردم افغانستان خواهان صلح باعزت و پایدار با طالبان هستند؛ اما بیشتر از این نمی‌توانند زیاده‌روی این گروه را تحمل کنند.
 
آقای نور گفت که طالبان با یک باور کاذب وارد گفتگوهای صلح شده‌اند.

رئیس اجرایی حزب جمعیت اسلامی افزود: "طرف‌تان بسیار اعتماد به نفس کاذبانه دارد، طرف مقابل شما فکر می‌کند که همه را شکست داده و فاتحانه وارد افغانستان می‌شود".

آقای نور ضمن تأکید بر عزم و اراده راستین مردم و مجاهدین به صلح با طالبان، در عین حال تأکید کرد: "شما طالبان که 90 درصد خاک را گرفته بودید ما تسلیم‌‌تان نشدیم حالا فکر می‌کنید تسلیم می‌شویم؟ اگر صلح می‌خواهید ما واقعا صلح می‌خواهیم و حضورتان را به عنوان یک طرف و به شکلی که هستید قبول داریم، نادیده‌تان نمی‌گیریم؛ اما نمی‌شود که شما کشته بروید و ما سر خم کرده بگوییم که پروسه صلح خدشه‌دار نشود".
 
اظهارات این فرمانده قدرتمند جهادی که تجربه جنگ‌های رویارو با طالبان را نیز در کارنامه خود دارد، نشانگر پیچیدگی خطرناک وضعیت صلح و جنگ و چشم انداز تیره آن است. اغلب رهبران مجاهدین به استثنای گلبدین حکمتیار از رویکرد صلح دولت با طالبان حمایت می‌کنند و به همین منظور شماری از آنها نمایندگانی را نیز در چارچوب هیأت مذاکره کننده دولت به قطر فرستاده اند؛ اما به نظر می‌رسد که پاسخ طالبان به این تلاش‌ها امیدهای صادقانه به تأمین صلح را از میان می‌برد و تشدید جنون آمیز و مرگبار جنگ و خشونت، حامیان جدی صلح از جمله رهبران سیاسی و جهادی را نیز به سمت اتخاذ رویکردهای نظامی و خشونت بار مشابه برای مقابله با طالبان، ترغیب می کند.
 
این موضع گیری یک زنگ هشدار جدی است مبنی بر اینکه طالبان تنها بازیگر عرصه جنگ افغانستان نیست و اگر آن گروه تصور می‌کند که با گسترش جنگ و جنایت و ترور و کشتار و خشونت می‌تواند قدرت را قبضه کند، عمیقا دچار اشتباه است.
 
نکته دیگری که در سخنان آقای نور، برجسته بود، قدرت مجاهدین برای بازگشت به صحنه بود. او هشدار داد که مجاهدین می‌توانند همان درسی را که در زمان مقاومت به طالبان دادند، بار دیگر و بدون نیاز به کمک های خارجی تکرار کنند.
 
این تنها یک تهدید نیست؛ بلکه در شرایطی که همه تلاش‌های صلح در نتیجه جنگ افروزی‌های جنون آمیز طالبان، با شکست رو به رو می شود، این طالبان هستند که در برابر مخالفان شان تنها یک راه باقی می گذارند و آن توسل به گزینه نظامی و جنگ است.
 
بدیهی است که تقویت و گسترش جنگ هیچگاه گزینه ای معقول و کم‌هزینه برای عبور از بحران نبوده است؛ اما صلح طلبی یکجانبه نیز جز تشجیع و تشویق طرف مقابل به نمایش عریان خشونت، هیچ پیامدی نداشته است. صلح زمانی منعقد می شود که هر دو طرف به این نتیجه رسیده باشند که از راه جنگ،‌ پیروز نمی شوند و راهی جز پذیرش صلحی طرفینی و عادلانه وجود ندارد.
 
به نظر می رسد که مجاهدین پس از ده ها سال جنگ در نهایت به این نتیجه رسیدند و به همین دلیل، بزرگترین حامیان نظام کنونی نه تکنوکرات های بازگشته از غرب، نه مهره های منسوب به قدرت های بزرگ خارجی و نه حاشیه نشین هایی که اصطلاحا به صورت «فراشوتی»‌ وارد سیاست و قدرت شدند؛ بلکه رهبران و فرماندهان قدرتمند مجاهدین بودند که یک نمونه بارز آن، عطامحمد نور؛ والی پیشین بلخ و رییس اجرایی حزب جمعیت اسلامی است.
 
اما طالبان ظاهرا این رویکرد مجاهدین را به معنای ضعف تفسیر کرده و این تفسیر نادرست، این اعتماد به نفس کاذب را برای آنان به وجود آورده که مجاهدین در میدان جنگ شکست خورده اند و طالبان می توانند با استفاده از خشونت و جنگ و کشتار و ترور به «پیروزی» برسند و قدرت را به طور کامل، قبضه کنند.
 
این یک محاسبه از بنیاد غلط است که پیامدهای فاجعه بار آن دامن همه مردم افغانستان را گرفته است. اما برای آنکه طالبان نیز به این نتیجه برسند که دریافت شان از معادلات صلح و جنگ، اشتباه است، باید طعم خشونت و جنگ متقابل را بچشند و در میدان مبارزه نظامی، زمیگیر شوند. آنها باید این پیام قدرتمند را دریافت کنند که جنگ، هیچ واکنشی جز جنگ برنمی انگیزد و اینکه مجاهدین اگر اراده کنند برای دفاع از مردم و ارزش های شان، می توانند طالبان را در میدان نبرد، به زانو درآورند و رهبران و رژیم های حامی تروریزم در منطقه را به این نتیجه برسانند که تصاحب کامل قدرت از مسیر جنگ، امکان‌پذیر نیست.
 
عبدالمتین فرهمند - جمهور