داعش در کل منطقه نفوذ کرده است و باید کشورهای منطقه باهمدیگر همکاری کنند؛ کشورهای منطقه نه تنها همکاری نکرده اند بلکه در سازمان دهی داعش نقش هم داشته اند و این گروه ها توسط استخبارات منطقه ایجاد شده است...

محمد ناطقی از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۷ به حیث سفیر افغانستان در لیبیا ایفای وظیفه میکرد. وی همچنین معاون حاجی محمدمحقق در حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان است. وی اکنون به عنوان مشاور ریاست اجرایی ایفای وظیفه می کند.
آقای ناطقی تا حدودی در شرایط حساس افغانستان حضور داشته است و در این اواخر، از جانب حکومت افغانستان به عنوان یکی از مذاکره کنندگان در گفتگوهای صلح با طالبان، گزینش شد. از همین رو، خبرگزاری جمهور به سراغ آقای ناطقی رفته و چگونگی گفتگوهای صلح و نیز شکل گیری گروه داعش را در منطقه و افغانستان به بحث و بررسی می گیرد.

آقای ناطقی، تشکر که وقت گذاشتید تا در خصوص پیشرفت گفتگوهای صلح، بحث داشته باشیم؛ در حال حاضر، گفتگوهای صلح با بن بست مواجه شده است، راه چاره و یا راه بدیل گفتگوهای صلح چیست؟
سلام و تشکر. خب، طالبان صلح را رد کردند و گزینه جنگ را انتخاب کردند. پیشنهاد و یاهم راه بیرون رفت از این شرایط، این است که به نظرم باید طالبان موضع شان را در گفتگوهای صلح مشخص و روشن کنند. آن ها واقعاً طرفدار صلح هستند یاخیر! چون اعلامیه ای که ملاعمر رهبر گروه طالبان قبلا نشر کرده بود گفته بود که صلح می کنیم اما ملا اختر منصور که جانشین ملاعمر شد، اعلامیه داد که صلح نمی کنیم و جنگ را ادامه می دهیم. تازمانی که دیدگاه طالبان مشخص و واحد نشود، وارد شدن به گفتگوهای صلح فایده ای ندارد.
مسئله دوم، بحث اسلام آباد است. در حال حاضر باید طالبان را کنار بگذاریم و تکلیف خود را با اسلام آباد مشخص کنیم. حالا مشکل بین کابل – اسلام آباد ایجاد شده است، سوء تفاهم پیش آمده است و باید دو کشور گفتگو کنند. افغانستان و پاکستان باید وارد گفتگوهای سازنده شوند. البته کابل هیئتی به اسلام آباد روان کرده بود که پاکستان باید درک می کرد.

حالا بیشتر از این که با طالبان گفتگو شود، باید سرنوشت افغانستان با پاکستان روشن شود که در این خصوص، چین ابراز آمادگی کرد تا روابط کابل – اسلام آباد را احیا کند. به نظر شما چین چقدر می تواند در بازی گفتگوهای صلح بین کابل – اسلام آباد، نقش بازی کند؟
کارها خوب پیش می رفت. مذاکرات خوبی داشتیم اما کارهایی را که طالبان انجام دادند، وضعیت را خراب کرد و حالا گفتگوهای صلح، صفر شده است که در گذشته ها هم همینطور بود. البته پیش از این، وقتی دو کشور (افغانستان و پاکستان) حرف میزدند، کشور سومی میانجیگری میکرد. حالا آن شرایط گذشته است؛ حالا افغانستان و پاکستان نباید نیاز به واسطه داشته باشند؛ چین باشد یا کشور دیگر.
شرایط طوری حاکم شده که باید شخص سوم بیاید تا بین این دو کشور میانجیگری کند. حالا به گذشته ها برگشته ایم. افغانستان و پاکستان نباید احتیاج به واسطه داشته باشند و باید این دو کشور هر دو مستقیماً صحبت کنند. افغانستان هیئتی به اسلام آباد روان کرد که کار خوبی کرد و اسلام آباد باید بداند که مذاکرات بدون واسطه، خوب است.

آقای ناطقی، حالا واقعا به این نتیجه رسیده اید که گفتگوهای صلح به صفر رسیده است؟
خب، البته افغانستان استراتیژی صلح را در دستور کار دارد و ادامه می دهد. جنگ به این کشور تحمیل شده است و برای رسیدن به هدف، باید دگرگونی ها و تجدید نظر اساسی در گفتگوهای صلح صورت بگیرد و بازنگری شود، با این وضعیتی که داریم مسئله صلح تاهنوز موفق نبوده است.

افغانستان به تنهایی نمی تواند به صلح دست یابد، این بن بست یا هم چالش های کنونی که نتیجه آن عدم رسیدن به صلح است، چقدر میدان نبرد را به روی داعش در افغانستان می گشاید؟
خب داعش یک پدیده جنگی است و غیر از جنگ، به دیگرمسائل فکر نمی کند. دین اسلام را دین جنگ می داند، هرچه جنگ و منازعات در افغانستان بیشتر شود، داعش بیشتر رشد می کند.

حالا به این باور رسیده اید که اگر این شرایط همچنان ادامه یابد، افغانستان به پایگاه و یا مرکز ترانزیت داعش در منطقه تبدیل خواهد شد؟
خب، این امر بستگی به نوع طراحی داعش دارد که چه کسانی مهندسی کرده اند و به اصطلاح، اربابان این ها کی ها هستند که البته طراحان داعش، استخبارات منطقه است و در حال حاضر، ما هم با طالب و هم با داعش مشکل داریم. مسئله داعش زیاد مشخص نیست ولی مسئله این است که طالبان با ما جنگ دارند. سیاست جنگی را اعلام کرده اند و این جنگ تحمیلی است و مردم در برابر این جنگ از خود دفاع می کنند.

انسجام کشورهای منطقه، برای مهار کردن داعش چقدر می تواند مفید و مؤثر باشد؟
در مورد مبارزه با تروریزم، چه نوع داعش و یا طالب باشد، همکاری های منطقه ای مهم است. داعش در کل منطقه نفوذ کرده است و باید کشورهای منطقه باهمدیگر همکاری کنند؛ کشورهای منطقه نه تنها همکاری نکرده اند بلکه در سازمان دهی داعش نقش هم داشته اند و این گروه ها توسط استخبارات منطقه ایجاد شده است. بنابراین، داعش به مصیبت منطقه ای و جهانی تبدیل شده است. از همین رو، همکاری های منطقه ای ضروری و حیاتی است.
وحید فرزان- خبرگزاری جمهور