حماس و غزه بعد از یحیی سنوار چه می شود؟

اسرائیل یحیی السنوار مغز متفکر و فرمانده بزرگ حماس و یکی از عوامل اصلی طرح و اجرای طوفان الاقصی که منجر به شکست بزرگ اطلاعاتی و امنیتی اسرائیل شد را به شهادت رساند.
یحیی سنوار، تا قبل از شهادت اسماعیل هنیه، بیشتر بعنوان یک چهره نظامی و میدانی حماس و مسئول غزه شناخته می شد و بعد از هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس شد.
او در نبرد مستقیم با نیروهای اشغالگر صهیونیست، درحالیکه به شدت زخمی شده بود، توسط فیر تانک و راکت انداز صهیونیستها در یک ساختمان به شهادت رسید.

حماس اخیراً چندین شخصیت و فرمانده بزرگ خود را از دست داده است: صالح العاروری شاید مهمترین آنها بود. اسماعیل هنیه یک تکیه گاه بزرگ سیاسی بود، احتمال شهادت محمدالضیف نیز مطرح است که یک نابغه نظامی است. مروان عیسی نیز یک شخصیت برجسته نظامی بود که چند ماه قبل ترور شد و نهایتاً یحیی سنوار که روز گذشته به شهادت رسید.

نحوه شهادت، تصاویر و فیلم های منتشره از السنوار حین و بعد از شهادت، ایشان را به یک مبارز جاودان فلسطینی و شاید به یک اسطوره فلسطینی تبدیل کرده است. اسرائیل با کشتن یحیی سنوار غرق در شادمانی و بعضا توأم با استرس شد. شهرک نشینان، شیرینی پخش کردند و نتانیاهو با همپیاله هایش به شادمانی شراب نوشیدند. اما خانواده ها و مرتبطین اسرای اسرائیلی که در دست یحیی سنوار بودند، شاید خواب شان آشفته و پریشان شده باشد.

در جانب مقابل؛ شهادت سنوار همراه با تصاویری که از وی منتشر شد، حالا می تواند بعنوان یک الگوی مبارزه و مقاومت علیه اشغالگری در میان تمام فلسطینی های مبارز نقش پر رنگی علیه اشغالگرها ایفا نماید.
بدیهی است که شهادت ایشان لطمه بزرگ روانی و روحیه ای را به جریان مقاومت فلسطین وارد می کند. اما ساختار نظامی گروه حماس به گونه ای است که این گروه، پایدار خواهد ماند.

حماس یک شاخه نظامی توانمند دارد بنام گُردان های عزالدین قسام. این سیستم تابع زنجیره ای از کنترل و فرماندهی در قالب پنج لوا یا تیپ است: تیپ یا لوای شمال، لوای غزه، تیپ خان یونس، لوای وسطا و تیپ رفح. هر کدام از این لواها مجموعا 24 گُردان یا کندَک دارند و هر کندک نیز برحسب نیاز، واحدهای مجزا در میدان تشکیل داده اند که همه آنها در محلاتِ استقرار خود، عملیات های چریکی و ضداشغالگری انجام می دهند. هرکدام از این گردان ها و واحدها، فرماندهان خود را دارند که با توجه به وضعیت خاص جنگی در غزه، رفح، کرانه باختری و... بدون دستور از مرکز، مستقلانه عمل می کنند؛ یحیی سنوار فرمانده هیچکدام از این لواها و گردان ها نبود.

لذا همانطور که اخیراً شاهد هستیم؛ مجموعه گردانهای عزالدین قسام، مرتباً به نیروهای اسرائیلی تلفات وارد می کنند و حتی بعضا تانکها و ادوات زرهی ارتش اشغالگر را هدف قرار می دهند. نتانیاهو ادعا کرد که از 24 گُردان، بیش از 20 گردان را از بین برده است اما چیزی که در میدان مشاهده می شود، عملا کذب ادعای نتانیابو را ثابت می کند؛ هرچند باید پذیرفت که قدرت عملیات راکتی حماس در مقایسه با یکسال قبل، ضعیف شده است اما در نبردهای زمینی  و چریکی همچنان قدرتمندانه عمل می کنند.

حماس با مردم فلسطین، گره خورده است؛ تنها در صورتی از بین می رود که مردم فلسطین از بین بروند. حماس در تاریخ کوتاه تأسیس خود تاکنون رهبران و فرماندهان بزرگی همچون شیخ احمد یاسین؛ عبدالعزیز الرنتیسی، یحیی عیاش، صلاح شحاده و اسماعیل هنیه را از دست داده اما تضعیف نشده است. فلسفه وجودی حماس، مقاومت فلسطینی ها در برابر اشغالگری اسرائیل است و تازمانی که فلسطین باشد و اشغالگری اسرائیل باقی باشد، امکان انحلال مقاومت وجود ندارد.
 
یحیی سنوار تصمیم گیرنده اصلی در مورد اسرای اسرائیلی بود. او بود که گروگانها را حفظ و بر جابجایی آنها نظارت می کرد. شهادت وی، همچنانکه می تواند بر آزادی اسیران کمک کند به طریق اولی، می تواند زندگی اسرای اسرائیلی را به مخاطره بیندازد. تعداد بسیار اندکی از رهبران حماس از مکان های نگه داری گروگانها اطلاع دارند. از جانب دیگر، بار روانی شهادت سنوار می تواند زنگ پایان حیات برخی گروگانها را بنوازد.

گفته می شود که جانشین احتمالی یحیی سنوار شخصی قاطع و انتقامگیر خواهد بود که ممکن است با هدف فشار بر نتانیاهو که این روزها سرمست از باده پیروزی است، دست به اقدامات جدی در قبال گروگانها بزند.
اما در هر صورت، نتانیاهو که حالا از فشار رقبای سیاسی و احزاب سیاسی اسرائیلی بیرون شده است، با افزایش حملات نظامی در غزه و سپس تمرکز عملیاتی علیه حزب الله در جبهه شمال، خود را به یک اسطوره برای یهود و صهیونیست ها مبدل بسازد.

باید بپذیریم که این روزها روزهای سخت حماس و مقاومت است. با حذف هر رهبر و هر فرمانده، فشار بر روی مجاهدانِ میدان می آید اما عزم و اراده و روحیه شهادت طلبی در میان نیروهای مقاومت به حدی بالاست که امکان پیروزی و آرامش را از اشغالگران سلب می کند.

محمد جورکشانی- خبرگزاری جمهور