بیروت در خون و آتش

در بیروت امدادگران به دنبال صدها نفری هستند که بر اثر انفجار شدید در این شهر مفقود شده اند. مقام‌های لبنانی تاکنون کشته‌شدن دست‌کم ۱۰۰ نفر را تایید کرده‌اند. نزدیک پنجهزار نفر هم زخمی و به شفاخانه منتقل شده‌ و در لبنان سه روز عزای عمومی اعلام شده است.
 
تصاویر ضبط شده مردم نشان می‌دهد که انفجار بزرگی به شکل قارچ در نزدیکی بندر بیروت به وقوع پیوست. دود به هوا رفت و موج انفجار همه‌جا را لرزاند.
 
مقام‌های لبنان گناه را به گردن انبار مواد قابل انفجار در آن نزدیکی می‌اندازند.
 
میشل عون؛ رئیس جمهوری لبنان، در توییتی نوشته این "پذیرفته شده نیست" که ۲۷۵۰ تن امونیم نایتریت (کود کیمیایی) بدون در نظر گرفتن نکات ایمنی، دیپو شده باشد.
 
حسان دیاب؛ نخست وزیر لبنان گفته کسانی که در انفجار روز سه‌شنبه دست داشته‌اند پاسخگوی اعمال شان خواهند بود.
 
وزیر خارجه رژيم اسرائیل گفته که این رژيم در انفجارهای لبنان دست نداشته و ادعای مقامات لبنانی مبنی بر آتش سوزی و انفجار انبار امونیم نایتریت را تایید کرده است.
 
با این حال، چه کسی این ادعاها را جدی می گیرد؛ آن‌هم در خاورمیانه که هیچ اتفاقی در آن تصادفی نیست و در لبنان که همیشه روی گسل توطئه و ترور و آشوب و فتنه قرار داشته است؟!
 
شماری از ناظران عینی حتی سخن از اصابت موشک یا پرواز هواپیما پیش از انفجار گفته اند و گروهی دیگر، هدف از انفجار را انهدام یک انبار عظیم تسلیحات حزب الله دانسته اند.
 
شماری دیگر از کارشناسان، این رویداد مهیب را به تلاش برای تأثیرگذاری بر صدور قریب الوقوع رأی یک دادگاه درباره عوامل قتل رفیق حریری؛ نخست وزیر پیشین لبنان در سال ۲۰۰۵ نسبت داده اند که غربی ها و اعراب سرسپرده آنان، حزب الله لبنان را مسئول آن می دانند. رأی دادگاه قرار بود روز جمعه این هفته صادر شود؛ اما در شرایط کنونی، بعید است این اتفاق رخ دهد.
 
برخی دیگر از صاحبنظران، انگشت اتهام را به سمت اسراییل نشانه رفته اند؛ رژيمی که اخیرا دامنه حملات خود بر اهداف ایرانی، سوری و لبنانی در سوریه را گسترش داده و تنش ها را به اوج خود رسانده است. همزمان، چند انفجار و آتش سوزی بحث برانگیز در مراکز حساس و استراتژيک نظامی و اقتصادی ایران هم بر ابعاد تنش ها در خاورمیانه افزوده و رژیم اسراییل را در مرکز این رویدادها قرار داده است.
 
در سوی دیگر، دونالد ترامپ؛ رییس جمهوری امریکا که در حمایت از رژيم اسراییل، رکورد همه رهبران پیشین امریکا را شکسته و زخم عمیق و چرکین و خون‌چکان خاور میانه را تعمیق بخشیده، رویداد لبنان را ناشی از یک «حمله هولناک» خوانده است؛ حمله ای که البته عامل آن معلوم نیست.
 
در داخل لبنان، وضعیت به طور دردناک و فاجعه باری بد است و بعید به نظر می رسد که دولت ورشکسته این کشور که کمرش زیر بار فشار شدید اقتصادی، نارضایتی عمومی و فرقه گرایی سیاسی و مذهبی، خم شده، در کوتاه مدت بتواند تبعات ویرانگر سیاسی، اقتصادی و اجتماعی این رویداد مهیب را مهار کند و بر اوضاع مسلط شود. به همین دلیل، مقام های لبنانی در همان آغاز، دست کمک به سوی کشورهای جهان به ویژه «دوستان» لبنان دراز کردند.
 
ابعاد فاجعه بسیار عمیق و وسیع است. تاکنون حتی مشخص نیست که چند هزار نفر کشته و زخمی شده اند. ویرانی های ناشی از انفجار تا شعاع ۱۰ کیلومتری گسترش یافته؛ ضمن آنکه قلب اقتصاد لبنان یعنی بندر استراتژيک بیروت و سیلوی مرکزی لبنان به طور کامل، منهدم شده اند. این بندر گلوگاه اصلی تجارت و ترانزیت دریایی لبنان محسوب می شد که سالانه هزاران کشتی از مبدأ و به مقصد آن، بارگیری می کردند.
 
با این حساب، خطر یک فروپاشی کامل، دولت و ملت لبنان را تهدید می کند، و این احساس، بار روانی ناشی از بروز این انفجار مهیب و هولناک را چندین برابر بیشتر و شدیدتر می کند.
 
در کنار این، در صورتی که رد پای اسراییل یا هر طرف داخلی یا منطقه ای دیگری در این انفجار، مشخص شود، بحران عمیق تر خواهد شد و بیروت؛ عروس بدبخت خاورمیانه که اکنون در موج خون و آتش، غوطه‌ور است، باید چشم به راه روزهای تلخ و دردناکی باشد.
 
بسیاری از صاحبنظران می گویند که انفجار بیروت بی شباهت به آتش‌بازی های ریاکارانه رژيم تل آویو در دیگر کشورهای منطقه به ویژه سوریه نیست؛ آتش‌بازی هایی که سران اسراییل درباره مسئولیت آن سکوت می کنند و آگاهان بر پایه یک سنت قدیمی می دانند که این سکوت، به معنی تأیید است.
 
موضوع دیگر اینکه شمارش معکوس برای پایان سلطه ترامپ بر کاخ سفید، رژيم اسراییل را به این نتیجه می رساند که تا او از قدرت کنار نرفته، اسراییل باید تکلیف خود با برخی دشمنان قدیمی اش را که هستی و حیات آن را تهدید می کنند، یکسره کند. نتانیاهو می داند که در صورت شعله ور شدن هرگونه جنگی، ترامپ تمام قد از او حمایت خواهد کرد.
 
از سوی دیگر، ترامپ که در معادلات سیاسی داخلی امریکا قافیه را به رقیب دموکرات باخته، نیاز شدیدی به برافروختن آتش یک جنگ مهیب خارجی دارد تا در پایان آن، خودش از میانه خون و آتش به مثابه قهرمان ظاهر شود و ژست پیروزی بگیرد و با تحمیق رأی‌دهندگان امریکایی آنها را به حمایت از خود در انتخابات، ترغیب کند. این یک شیوه معمول در میان رؤسای جمهوری امریکا در موسم انتخابات است.
آیا این بار بیروت، طعمه طمع ترامپ و عطش خون‌آشامی نتانیاهو خواهد شد؟!
 
محمدرضا امینی - جمهور